مي‌توان شير نوزاد را در مايكروفر گرم كرد؟
مي‌توان شير نوزاد را در مايكروفر گرم كرد؟ پرسش‌ها ي متداول مادران جوان درباره شيردهي كودك و پاسخ به آنها
آيا بالا آوردن نوزاد بعد از شير دهي طبيعي است؟
بعضي وقت‌ها نوزادان شير را بعد از خوردن بالا مي‌آورند. اين موضوع اغلب به اين دليل اتفاق مي‌افتد كه نوزاد بيش از حد شير خورده است يا با آروغ مقداري شير را بالا مي‌آورد. بسياري از نوزادان در بعضي وعده‌ها و بسياري حتي در همه وعده‌هايي كه شير مي‌خورند، همراه با آروغ‌شان مقداري از شير را بالا مي‌آورند. دليل اين موضوع هم آن است كه دستگاه گوارش نوزاد هنوز تكامل نيافته است و اين موضوع كاملا طبيعي است. تا زماني كه نوزاد شما به رشد خود ادامه مي‌دهد و وزن مي‌گيرد و تا وقتي موقع بالا آوردن شير بي‌قراري نمي‌كند، اين اتفاق طبيعي است. البته شيري كه نوزاد بالا مي‌آورد هميشه بيش از مقدار واقعي آن به‌نظر مي‌رسد، چرا كه لباس‌هاي شما يا خودش را كثيف مي‌كند اما واقعيت چيز ديگري است. خيلي از مادران نگران اين هستند كه با بالا آوردن شير، ديگر چيزي در معده نوزاد براي تغذيه خودش باقي نمي‌ماند اما در واقع قسمت بيشتر شير هنوز در معده كوچولوي شما باقي است.
اگر نوزاد شما شير را با فشار بالا مي‌آورد، يا اگر بيشتر شيري كه خورده را بالا مي‌آورد، بهتر است اين موضع را به پزشك اطلاع دهيد. علت اين موضوع در موارد اندكي ممكن آلرژي يا مشكلات گوارشي باشد.
البته قبل از مراجعه به پزشك بهتر است به اين موضوع توجه كنيد كه نوزاد شما دقيقا چند بار در روز و اغلب در چه وعده‌هايي شير زيادي بالا مي‌آورد، اين اطلاعات به پزشك در تشخيص مشكل كمك مي‌كند.
چطور با اين مشكل روبه‌رو شويم؟
اگر پزشك نيز به شما گفت كه بالا آوردن نوزاد شما طبيعي است، در آن صورت مي‌توانيد روش‌هاي زير را براي بهبود اين مشكل به كار ببنديد:
- در هنگام دادن شير مادر، هر 3 تا 5 دقيقه يك‌بار و هنگام دادن شير خشك هر 30 تا 50 سي‌سي يك‌بار، آروغ نوزاد را بگيريد.
- به جاي دادن مقدار زيادي شير در يك زمان، مقدار كمتري شير در وعده‌هاي بيشتر به نوزاد بدهيد.
- بعد از شير دادن به نوزاد، او را راست نگهداريد و بلافاصله نخوابانيد يا ننشانيد. در بغل نگه داشتن نوزاد بهترين كار بعد از شيردهي است.
- بلافاصله بعد از خوردن شير با نوزاد بازي نكنيد و او را قلقلك ندهيد!
- دقت كنيد هنگام شير خوردن، سر بچه همواره نسبت به بدنش در سطح بالاتري قرار داشته باشد، به عبارت ديگر او را شيب‌دار نگهداريد ولي نه رو به پايين!
- سر گهواره يا تخت شيرخوارتان را كمي بالا بياوريد. براي اين كار مي‌توانيد يكي دو حوله دستي كوچك يا يك پتوي نازك را تا كرده و «زير» تشك شيرخوار قرار دهيد نه «روي» آن چون ممكن است باعث خفگي نوزاد شود. همچنين به همين دليل نبايد زير سر شيرخوار بالش بگذاريد. براي راحت خوابيدن نوزادتان، وسط تشك نبايد برآمده باشد همچنين شيب تخت نبايد به حدي باشد كه نوزاد رو به پايين سر بخورد.
اگر نوزادمان با شيشه شير مي‌خورد‌چه كنيم؟
موقعي كه دراز كشيده، شيشه‌شير را به او ندهيد.
اطمينان حاصل كنيد سوراخ سرشيشه براي نوزاد شما اندازه مناسب را دارد و مقدار مناسبي شير از آن بيرون مي‌آيد. شيشه‌هايي كه سر آنها جريان شير را به سرعت به دهان نوزاد جاري مي‌كند، ممكن است باعث حالت تهوع در نوزاد، يا باعث شير خوردن بيش از حد نوزاد شود. برعكس، شيشه‌هايي كه جريان شير از آنها كند است، ممكن است نوزاد را خسته كند يا باعث شود او با شدت بيشتري سر شيشه را بمكد و هواي بيشتري وارد معده او شود.
در نهايت به ياد داشته باشيد كه اين رفتار، هر چند طبيعي ولي گذراست. بسياري از شيرخواران اين عادت را همزمان با يادگيري نشستن ترك مي‌كنند.
نکته - به جاي دادن مقدار زيادي شير در يك زمان، مقدار كمتري شير در وعده‌هاي بيشتر به نوزاد بدهيد
در دوران بيماري، شيردهي را قطع كنيم؟
در اغلب موارد بله! اكثر بيماري‌ها براي نوزاد شيرخوار خطرناك نيستند. اما در موارد نادري مانند ابتلاي مادر به ايدز، خوردن شير مادر سلامت نوزاد را به خطر مي‌اندازد.
توجه داشته باشيد اگر پزشك به‌دليل بيمار‌بودن شما يا نوزادتان به شما توصيه كرد كه موقتا شير خودتان را به نوزاد ندهيد، در اين مدت براي آن‌كه شيرتان كم يا قطع نشود، بايد روزانه شير خود را دوشيده و دور بريزيد.
اگر دارويي مصرف مي‌كنيد، بايد حتما از پزشك سؤال كنيد كه اين دارو براي نوزادتان خطرناك است يا خير.
بچه من موقع شير خوردن گاز مي‌گيرد. چه كار بايد بكنم؟
اغلب اوقات بچه‌ها موقع شير خوردن، حتي با لثه‌هاي‌شان با نوك سينه مادر بازي مي‌كنند. واضح است كه آنها قصد ندارند با اين كار مادر را اذيت كنند اما وقتي دندان‌هاي نوزاد شروع به نوك زدن مي‌كنند، اين كار ديگر براي مادر رضايت‌بخش نيست، چرا كه نوزاد سينه مادر را با دندان‌گير اشتباه مي‌گيرد! اما چنانچه شما نوزاد را درست زير سينه قرار داده باشيد، او ديگر قادر به گاز گرفتن نخواهد بود. روش درست آن است كه قسمت اعظم هاله قهوه‌اي رنگ سينه در دهان نوزاد باشد، نه فقط نوك آن. در اين صورت نوك سينه در دهان نوزاد تا حدي عقب مي‌رود و از دندان‌هاي او دور مي‌شود. در بعضي‌اوقات هم گاز گرفتن نوزاد نشانه آن است كه شير خوردنش تمام شده، حوصله‌اش سر رفته يا حواس او پرت شده است. براي بهبود اوضاع مي‌توانيد نكته‌هاي زير را به كار بگيريد:
- به كودك‌تان بگوييد: «ماماني واسه گاز گرفتن نيست!» و بعد يك دندان‌گير به او بدهيد.
- اگر حس مي‌كنيد حواس كودك‌تان پرت شده و ديگر آرامش لازم براي شيرخوردن را ندارد به‌طوري كه سينه شما را مي‌كشد يا گاز مي‌گيرد، شيردهي را به چند دقيقه بعد موكول كنيد.
- هر بار كه كودك بدون گاز گرفتن شير خورد، او را با نوازش كردن، در آغوش گرفتن يا بوسيدن تشويق كنيد.
نوزاد من شير خودم را مي‌خورد. آيا بايد به او ويتامين هم بدهم؟
بله! همه نوزادان شير مادرخوار بايد از 15 روزگي تا پايان 2 سالگي قطره ويتامين AD يا مولتي‌ويتامين را دريافت كنند.
نوزاد من لجبازي مي‌كند و شير نمي‌خورد. چرا؟
همه نوزادان گاهي «اعتصاب شير» مي‌كنند! اين كار آنها طبيعي است و اغلب فقط يكي، دو روز طول مي‌كشد. بعد از آن دوباره عادت شير خوردن را از سر مي‌گيرند.
با همه اين اوصاف اين شير نخوردن هم ممكن است نگران‌كننده باشد. دلايل زير ممكن است علت تمايل نداشتن نوزاد به شير خوردن باشد:
- ممكن است دندان درآوردن باعث زخم شدن لثه‌هاي نوزاد شده باشد.
- شما اخيرا استرس زيادي را تحمل كرده يا الگوي هميشگي شيردهي را تغيير داده‌ايد.
- اين موضوع ممكن است به‌دليل مواد‌غذايي كه شما خورده‌ايد باشد. گاهي برخي مواد‌غذايي باعث بدبو و بدمزه شدن شير مادر مي‌شوند كه البته براي هر نوزادي فرق مي‌كند.
- بويي كه نوزاد از بدن شما استشمام مي‌كند فرق كرده و براي او ناآشناست. ممكن است شما به تازگي صابون، لوسيون يا عطرتان را عوض كرده باشيد.
- زماني شير خوردن براي نوزاد، دردناك يا سخت مي‌شود كه به گرفتگي بيني در نوزاد، يك خراش كوچك در دهان او، عفونت گوش يا عفونت دهان دچار شده باشد.
آيا مي توان شير را در مايكروفر گرم كرد؟
قرار دادن شيشه حاوي شير خشك يا شير مادر در مايكروفر براي گرم كردن، مي‌تواند باعث ايجاد «نقاط داغ» در شير شود يعني قسمتي از شير داخل شيشه بيش‌ازحد و بيشتر از قسمت‌هاي ديگر شير گرم شود. اين موضوع براي نوزاد بسيار خطرناك است، بنابراين هرگز شير فرزندتان را با مايكروفر گرم نكنيد.
براي گرم كردن شير فرزندتان مي‌توانيد شيشه‌شير را داخل يك ظرف آب گذاشته و روي گاز بگذاريد. براي اينكه چك كنيد آيا به دماي مطلوب رسيده‌ايد يا نه، چند قطره از شير را روي قسمت داخلي مچ دست‌تان بچكانيد، همچنين مي‌توانيد گرم‌كن شيشه نوزاد را خريداري و آن را در منزل يا در ماشين استفاده كنيد.
روش نگهداري شير مادر
حالا كه بحث شيردهي نوزاد شد، بد نيست نكاتي را هم درباره نگهداري شير مادر يادآوري كنيم. بسياري از مادران به‌دليل شاغل بودن و دور بودن از نوزاد در طول روز شيرشان را مي‌دوشند و نگهداري مي‌كنند تا در موقع مناسب به نوزادشان بدهند همچنين زماني كه نوزاد به عفونت دهاني مبتلا شده و پزشك تماس مستقيم با سينه مادر را منع كرده است، مادر ناگزير به دوشيدن شير خود است. براي نگهداري شير مادر به نكات زير توجه كنيد:
- شير مادر را مي‌توان در يخچال يا فريزر نگهداري كرد. اين شير حتما بايد در ظرف تميز و دربسته نگهداري شود.
- روي هر ظرف برچسب بزنيد و تاريخ دوشيدن را روي آن يادداشت كنيد.
- هيچ‌وقت شير تازه را با يخ‌زده مخلوط نكنيد.
شير مادر را چقدر مي‌توان نگه داشت؟
- در دماي اتاق (حدود 25 درجه سانتي‌گراد) شير مادر بين 4 تا 8 ساعت قابل نگهداري است.
- در دماي يخچال (بين صفر تا 4 درجه سانتي‌گراد) مي‌توانيد شير خود را بين 2 تا 3 روز نگهداري كنيد.
- در جايخي يخچال (يا فريزري كه در «داخل» يخچال قرار دارد) تا 2 هفته مي‌توان شير مادر را نگهداري كرد.
- در فريزر با دماي صفر درجه، شير مادر بين 3 تا 4 ماه قابل نگهداري است.
- اگر شير يخ زده را گرم كرديد، مي‌توانيد فقط تا 24 ساعت آن را در يخچال نگهداري كنيد. اگر مقداري از آن مصرف نشد، بايد آن را دور بريزيد. يادتان باشد، هيچ‌وقت شير گرم شده را مجددا فريز نكنيد.
مقابله با «اعتصاب شير»
هرچند اين «اعتصاب شير» مي‌تواند خسته‌كننده باشد اما باز هم راه‌حل‌هايي براي آن وجود دارد. براي آن‌كه به نوزادتان كمك كنيد به برنامه عادي خود برگردد، راه‌هاي زير را امتحان كنيد:
- سعي كنيد زمان بيشتري را با كودك‌تان بگذرانيد. اين طوري احتمال اينكه بتوانيد برنامه شيردهي‌تان را به حالت عادي گذشته برگردانيد بيشتر مي‌شود. مي‌توانيد چند روز از يكي از اعضاي خانواده يا دوستان بخواهيد تا به منزل شما آمده و براي بقيه كارها يا بچه‌ها كمك شما باشد.
- سعي كنيد شيرخوردن را براي فرزندتان به نوعي لذت‌بخش كنيد. او را نوازش كنيد و ببوسيد. هر وقت حس كرديد از چيزي آزرده شده روند شيردهي را متوقف كنيد و براي آرام كردن او وقت بگذاريد.
- سعي كنيد زمان‌هايي را كه نوزادتان خواب‌آلوده است و احتمالا همكاري بهتري خواهد داشت، براي شيردهي انتخاب كنيد.
- در اتاقي ساكت و با آرامش به كودك‌تان شير بدهيد.
- قبل از شروع شيردهي اندكي شيرتان را بدوشيد. اين كار كمك مي‌كند تا به محض آغاز شيردهي شير به دهان كودك جاري شود.
- يادتان باشد تا زماني كه دوباره كودك به روند عادي شير خوردن برگردد، بايد شيرتان را بدوشيد تا كم نشود.
تغيير رنگ شير مادر در فريزر طبيعي است؟
وقتي شيرتان را در يخچال يا فريزر قرار مي‌دهيد رنگ آن كمي تغيير مي‌كند، اما اين به معناي خراب شدن شير نيست. اگر شير مادر بعد از قرار گرفتن در يخچال يا فريزر كمي زرد، قهوه‌اي يا آبي به‌نظر برسد، طبيعي است همچنين ممكن است شير به 2 بخش مجزاي خامه‌اي و شيري تقسيم شود.
نکته - اگر شير يخ زده را گرم كرديد، مي‌توانيد فقط تا 24 ساعت آن را در يخچال نگهداري كنيد. اگر مقداري از آن مصرف نشد، بايد آن را دور بريزيد
چطور بايد شيشه‌شيرها و پمپ‌هاي شيردوشي را تميز كنم؟
سرشيشه‌ها، شيشه‌ها و تمامي قسمت‌هاي قابل شست‌وشوي پمپ شيردوشي بايد ابتدا به‌مدت 5 تا 10 دقيقه در آب جوشانده شوند. البته روي هر يك از اين ظروف دستور خاص توليد‌كننده براي زمان جوشاندن اجزاي ظرف نوشته شده است. بعد از اينكه ظروف را به شيوه فوق ضد‌عفوني كرديد، پس از هر بار استفاده بايد آنها را با آب داغ و صابون يا در ماشين ظرفشويي بشوييد. اگر سرشيشه‌ها و شيشه‌هاي نوزاد به‌خوبي شسته نشوند، مي‌توانند باكتري‌ها را به بدن نوزاد منتقل كنند.
چه مقدار از شيرم را بايد فريز كنم؟
با وجود آن‌كه بسياري از خانم‌ها تمايل دارند مقدار زيادي از شيرشان را فريز كنند اما بهتر است شيرتان را به مقدار كم و در ظرف‌هاي جداگانه فريز كنيد، زيرا هر بار كه شير را گرم مي‌كنيد، دوباره نمي‌توانيد آن را به فريزر برگردانيد و باقيمانده آن اسراف مي‌شود.
يك راه مناسب براي ذخيره كردن مقادير اندك شير آن است كه قالب يخ را با آب داغ خوب بشوييد و سپس شيرتان را در آن بريزيد. وقتي شير يخ زد، آن را از قالب خارج كنيد و در كيسه‌هاي دربسته بريزيد تا در فريزر به ميكروب آلوده نشود. با شمارش تعداد مكعب‌هايي كه براي هر بار پر كردن شيشه‌شير لازم است، مي‌توانيد هر بار مقدار مناسب شير را از فريزر خارج كرده و گرم كنيد.
مطالبی دیگر از این نی نی وبلاگی
