بهترين هدايا براي کودکي که کمتر ما را مي ‏بيند

هديه اول: شام، يک رويداد خانوادگي: زمان شام، تنها زماني است که تمام افراد خانواده دور هم جمع مي ‏شوند و حس ارتباط و پيوند واقعي در بين آن ها به وجود مي‏ آيد که مسلما بدون آن، کودکان احساس انزوا و تنهايي مي‏ کنند. براي دست يافتن به نتيجه بهتر، هنگام صرف شام تلويزيون را خاموش کنيد و تا همه سر سفره حاضر نشده‏ اند، غذا را شروع نکنيد. اگر فرزند نوجواني داريد که مشغول صحبت با تلفن است و شما بدون حضور او شام تان را صرف کنيد، در واقع نشان داده‏ايد که وي ارزش منتظر شدن را نداشته است. به همين ترتيب همه بايد صبر کنند تا آخرين عضو خانواده نيز غذا را تمام کند زيرا شام يک رويداد خانوادگي است. اگر راهي براي شام خوردن دسته‏ جمعي وجود نداشته باشد، يک وعده غذاي بيرون در روزهاي تعطيل راه ‏حل خوبي است.

هديه دوم: کتاب خواندن براي کودکان يا همراه آنان: همراهي با کودک در مطالعه کتاب، علاقه شديدي در او به وجود مي ‏آورد. کودکان عموما در طول تعطيلات تابستاني، فرصت ‏هاي يادگيري را از دست مي‏ دهند اما والدين مي‏ توانند به راحتي از اين بطالت وقت جلوگيري نمايند. مثلاً مي ‏توانند هر شب براي کودکان خود کتاب بخوانند و حتي بعد از آن که کودک توانايي خواندن را کسب کرد، اين کار را ادامه دهند. يکي از متخصصان روانشناسي معتقد است«براي کودکان برنامه کتابخواني در نظر بگيريد که طبق آن هر هفته يک کتاب براي آن ها بخوانيد يا آنان را به کتابخانه ببريد. هم چنين مي ‏توانيد در انتخاب موضوع مورد علاقه به کودک کمک کنيد و در پايان هفته در مورد کتابي که مطالعه نموده، به بحث و گفتگو بپردازيد.»

هديه سوم: تماشاي جمعي تلويزيون: تماشاي تلويزيون به همراه ساير اعضاي خانواده مي ‏تواند راه را به منظور بحث و گفتگو در مورد موضوعات پيچيده و دشوار اما مهم با کودکان هموار سازد. برنامه‏ هايي را انتخاب کنيد که امکان تماشاي آن ها به همراه کودک وجود داشته باشد که البته اين انتخاب به سن کودک بستگي دارد. هنگامي که برنامه‏اي را نامناسب تشخيص مي ‏دهيد، مي‏ توانيد بحثي را با کودک آغاز کنيد و از او بپرسيد در مورد آن چه که در تلويزيون ديده است، چه نظري دارد. مادري مي ‏گفت که نگاه کردن به برنامه ‏هاي تلويزيوني حتي آن ها که مورد علاقه او نيستند، روش مناسبي براي انتقال ارزش ‏ها به کودک مي ‏باشد.

هديه چهارم: گوش کردن به اظهارنظرهاي کودکان: گوش کردن به صحبت‏ هاي کودکان به عميق ‏ترين شکل ممکن چنين مي‏ رساند که به آن چه مي‏ گويند ارزش قائل هستيد و به آنان علاقه ‏منديد. تحقيقات اخير نشان مي ‏دهد که نخستين راه براي جلوگيري از بروز رفتارهاي پرخطر در سنين نوجواني، ايجاد نوعي رابطه است، به طوري که نوجوان احساس مي ‏کند که مي ‏تواند به راحتي با شما صحبت کند. اگر همه مشکلات کودکان براي آنان حل شود، هرگز نخواهند آموخت که مستقل فکر کنند و براي خود تصميم بگيرند. بهترين روش براي تضمين ارتباط و اتحاد خانوادگي، تنظيم برنامه‏اي است که بر اساس آن هر هفته يک نشست خانوادگي تشکيل شود. به عنوان مثال تبادل نظر در مورد مقررات موجود در خانواده و تصميم‏گيري در زمينه فعاليت ‏هاي هفته آتي و نيز گفتگو در مورد تعيين جايي براي رفتن به تعطيلات، مي ‏توانند موارد خوبي براي نشست خانوادگي باشند.

هديه پنجم: رعايت انضباط: همه بچه‏ ها تصور مي‏ کنند که مي‏ خواهند مسئول باشند و قدرت داشته باشند، اما در اعماق وجودشان واقعا نمي‏خواهند. کودکي که به اندازه کافي با مقررات انضباطي مواجه نيست، قلبا نگران است که اگر همه کارها را خراب کند، چه کسي جوابگو خواهد بود. کارشناسان مي ‏گويند بسياري از والدين ناآگاهانه و بيش از حد، سهل ‏انگار و آسان‏ گير هستند. آن ها لازم است بدانند که گاهي«نه» گفتن به بچه‏ها نه تنها صحيح است، بلکه براي رشد سالم آن ها ضرورت دارد. برخي والدين در مقابل رفتارهاي نامطلوب کودکان متوسل به تنبيه بدني مي ‏شوند، بسياري از کارشناسان بر اين عقيده‏اند که اين روش، بالاخص در درازمدت نمي ‏تواند مفيد واقع شود. وقتي ما از راه تنبيه بدني وارد عمل مي ‏شويم، به کودکان ياد مي ‏دهيم که خشونت تنها راه حل مشکلات است. کودکاني که تنبيه بدني مي ‏شوند، در مدرسه بچه ‏هاي ديگر را کتک مي ‏زنند و در آينده نيز همسران شان را آزار مي ‏دهند.

هديه ششم: مهر ورزيدن: پدر و مادر خوبي بودن، مستلزم فراهم کردن سخاوتمندانه و بي ‏دريغ هداياي عشق و محبت، توجه، انرژي و منابع براي کودک، طي مدت زمان طولاني است. بچه‏ ها تا حد زيادي با دلبستگي عاطفي رشد پيدا مي ‏کنند که اغلب هديه يک پدر يا يک مادر است، نيروي سحرآميزي است که اساس عشق به خود را تشکيل مي ‏دهد. زماني که بچه‏ها بياموزند خود را دوست بدارند، احساس عاطفه و علاقه عميقي را نسبت به ديگران پرورش مي‏ دهند.

هديه هفتم: ديدگاه مثبت و خوش‏بينانه به جهان: اگر همواره تصويري که از جهان ترسيم مي‏ کنيد، مکاني بي ‏روح و بي ‏رحم باشد، فرزندان تان کم کم ديد مثبت و طبيعي خود را نسبت به زندگي از دست مي ‏دهند. لازم است بچه‏ ها احساس خوبي نسبت به جهان داشته باشند تا بتوانند به آينده خود اميدوار باشند. به کودکان کمک کنيد تا درک کنند با وجود خطرات زياد، زندگي يک تجربه تلخ نيست. البته اگر نگران آلوده شدن کودک به مواد مخدر يا فسادهاي اخلاقي هستيد، مي توانيد از او بخواهيد که با طرح نگراني‏ هايش به آرامش دست يابد.

هديه هشتم: به کودکان کمک کردن به ديگران را بياموزيد: انجام کارهاي داوطلبانه، حس همدلي را در کودک ايجاد مي‏ کند و او را فردي مسئول بار مي‏ آورد. کودکاني که حس همدلي در آن ها قوي‏تر است، در مدرسه بهتر عمل مي ‏کنند، روابط سالم‏تري را برقرار مي ‏نمايند و بيشتر از ديگران پاي‏بند اصول اخلاقي خواهند بود. اين که فقط در باره کمک به ديگران صحبت کنيد، کافي نيست. مانند بسياري ديگر از جنبه‏ هاي تربيتي، شما بايد خودتان الگوي اين رفتار باشيد. به عنوان مثال کار کردن در کنار هم در محلي که براي فقرا غذا تهيه مي ‏شود، به کودک درس ‏هاي ارزشمندي خواهد داد. اما شيوه ‏هاي ديگر نيکوکاري را که کمتر حالت تشريفاتي دارند نبايد از ياد برد. کارهايي نظير کمک به پيرزن همسايه در انجام کارهايش، مي ‏تواند نمونه‏اي از اين نوع شيوه‏ ها باشد.

هديه نهم: کودکان و نوجوانان خود را در آغوش بگيريد و نوازش کنيد: تحقيقات جديد نشان مي‏ دهند که نوازش و در آغوش گرفتن بچه ‏ها، مغز را تحريک مي کند و موجب آزاد شدن هورمون ‏هاي اساسي رشد مي ‏شود. در دوران آغازين زندگي، لمس و تماس، ماده‏اي حياتي براي بچه‏ هاست. دريافت تماس ‏هاي عاطفي و محبت‏آميز از والدين و ديگران به اندازه دريافت ويتامين و انرژي اهميت دارد. در صورت دريافت نشدن آن، مغز بچه به درستي رشد نخواهد کرد. بنابراين از زمان تولد به کودک خود توجه بسيار مبذول داريد. وقتي نوزادي به هنگام گريه کردن با واکنش سريع و محبت‏آميزي روبه‏رو مي ‏شود، ياد مي ‏گيرد که کمتر گريه کند و شب ‏ها بهتر بخوابد. از ساعت زنگ ‏دار صرف‏نظر کنيد و به جاي آن، فرزند خود را با نوازش مختصر بيدار کنيد. فقط دو دقيقه طول مي ‏کشد و روش خوبي براي شروع روز است. به خاطر داشته باشيد که هر روز، روز جديدي در تربيت و کار پرورشي است. بنابراين هر کاري را که سال قبل يا ديروز انجام نداده‏ايد، مي ‏توانيد از امروز شروع کنيد.